«Անհանգիստ ենք՝ կունենա՞նք գոնե որոշ տեղեկություններ մեր հարազատների մասին, արդյոք նրանք ողջ են»․Բաքվում պահվող հայ ռազմագերիների հարազատները մտահոգված են Կարմիր խաչի գրասենյակի փակվելով

Բաքվում Կարմիր խաչի գրասենյակը միակ կազմակերպությունն էր, որի միջոցով հայ ռազմագերիների հարազատները պարբերաբար շփվում էին իրենց հարազատների հետ։ Հենց Կարմիր խաչն էր, որը զսպող միջոց էր ապահովում, որպեսզի Ադրբեջանի իշխանությունները գոնե չափազանց շատ չճնշեին անմարդկային պայմաններում պահվող հայ գերիներին։

Անաստաս Իսրայելյանը, որի եղբայրը գերեվարվել է և գտնվում է Բաքվի բանտում, իր մտահոգությունը հայտնեց Կարմիր խաչի Ադրբեջանում գործունեության դադարեցման վերաբերյալ։ Նա նշեց, որ Ադրբեջանն արդեն հասել է Մինսկի խմբի լուծարմանը և նախատեսում է փակել երկրում ՄԱԿ-ի մի քանի գրասենյակներ։ «Հաշվի առնելով միջազգային կարևոր կազմակերպությունների փակումը, գործում երկու գործոն։ Նախ, Ադրբեջանը իրավական պետություն չէ, այստեղ մարդու իրավունքները պարբերաբար են խախտվում։ Մյուս կողմից, սա ապացույց է, որ այն դեռևս բռնապետական երկիր է՝ իր ոճով։ Եթե մեր ռազմագերիները Բաքվում չլինեին, մեզ համար կարևոր չէր լինի, թե ինչ են նրանք այնտեղ փակում, ով է հեռանում կամ ում հետ են համագործակցում»,-ասաց Իսրայելյանը։

«Վերածնվող Արցախ» կազմակերպության ղեկավար Անաստաս Իսրայելյանը REGIONS TV-ի հետ զրույցում ասաց, որ նրանք շատ մտահոգված են Բաքվում գտնվող ռազմագերիների ապագայով, թե ինչպես կդասավորվի նրանց ճակատագիրը և արդյոք կապ կլինի նրանց հետ։ Ինչպես բոլոր գերեվարվածների ու կալանավորվածների հարազատները, Անաստաս Իսրայելյանը նույնպես մտահոգված է իր եղբոր՝ Ռաշիդ Բեգլարյանի ապագայով։

«Մենք մտավախություն ունենք՝արդյոք կունենանք գոնե որոշ տեղեկություններ մեր հարազատների մասին, արդյոք նրանք ողջ են և ինչ պայմաններում են պահվում։ Կապի միակ միջոցը Կարմիր խաչն էր, որի շնորհիվ հարազատները կարող էին ինչ-որ կերպ իմանալ, որ նրանք ողջ են, չնայած այն հանգամանքին, որ մենք ամեն անգամ տեսնում ենք դատավարությունից լուսանկարներ։ Սա փաստ չէ և ցուցիչ չէ, որ նրանց առողջական վիճակը լավ է, դա երևում է լուսանկարներից։ Կարծում եմ, որ Կարմիր խաչի բացակայությունը թույլ կտա Ադրբեջանի իշխանություններին զգալիորեն մեծացնել ճնշումը այդ մարդկանց վրա՝ ցուցմունքներ կորզելու և դատավարության համար ապացույցներ կեղծելու համար»,-ասաց արցախցի հասարակական գործիչը։

Սեպտեմբերի 3-ից Բաքվում Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեի գրասենյակը դադարեցրել է իր գործունեությունն Ադրբեջանի իշխանությունների պահանջով:

Բաքվի բանտում պահվող հայ ռազմագերիներից մեկի մայրը, որը չցանկացավ իր և որդու անունը հրապարակենք, մեզ հետ զրույցում ասաց, որ Կարմիր Խաչի գրասենյակի փակվելով իրենց հարզատների ճակատագրի մասին թեկուզ կցկտուր տեղեկություններ ստանալու վերջին հույսն է մարում: Նա ասաց, որ Կարմիր խաչը կապ էր հաստատում Ադրբեջանում անօրինական կերպով կալանավորված իրենց հարազատների հետ․«Այս կազմակերպությունը մեր մեծ հույսն էր և կապում էր բանտարկյալներին իրենց ընտանիքների հետ, բայց արդեն երկու ամիս է, ինչ Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեի ներկայացուցիչները չեն այցելել նրանց, և մենք վախենում ենք մեր հարազատների կյանքի համար»:

Ռազմագերի Էրիկ Ղազարյանի կինը՝ Ալլա Էմիրյանը, նույնպես մտահոգված է Բաքվում Կարմիր խաչի գործունեության դադարեցմամբ։ Նրա խոսքով՝ դա շատ բացասաբար կանդրադառնա իրենց հարազատների առողջության ու անվտանգության վրա։

«Ադրբեջանը այնտեղ պահվող հայերին արտաքին աշխարհից մեկուսացնելու քաղաքականություն է վարում։ Նրանք այլևս մեզանից չեն ստանա սնունդ և հիգիենայի պարագաներ, որոնք երբեմն մատակարարում էին Կարմիր խաչի աշխատակիցները։ Սովորաբար մենք նրանց ուղարկում էինք քաղցրավենիք, հագուստ, իսկ վերջին անգամ ինձ հաջողվեց ավելացնել նաև սուրճ։ Ակնհայտ է, որ նրանց վիճակը կվատանա։ Ռազմագերիների ճակատագիրը մարդասիրական խնդիր է և պահանջում է անհապաղ լուծում։ Կարծում եմ, որ բանտերում պահվող բոլոր անձինք պետք է անհապաղ ազատ արձակվեն կամ գոնե վերականգնվի Կարմիր խաչի աշխատանքը»,-ասաց Էրիկ Ղազարյանի կինը։

Ալլա Էմիրյանը նաև նշեց, որ Հայաստանի իշխանությունները չեն պայքարում Բաքվում գտնվող մեր բանտարկյալների ազատ արձակման համար։

«Եթե Հայաստանի իշխանությունները շահագրգռված լինեին մեր հայրենակիցներին Բաքվի բանտից ազատ արձակելով, ապա արդյունքը տեսանելի կլիներ այս երկու տարվա ընթացքում։ Շուտով կլրանա մեկ ամիսը, երբ Թրամփը խոստացավ ազատ արձակել հայ ռազմագերիներին, բայց դեռևս տեսանելի արդյունք չկա։ Կարծում եմ՝ Թրամփը միայնակ չի կարողանա ազատ արձակել նրանց, նա պետք է գործի մեր կառավարության հետ։ Միայն Փաշինյանի հետ միասին նա կկարողանա հասնել մեր հարազատների ազատ արձակմանը»,-ընդգծեց Ալլան։

«Բաքվի բանտերում պահվող հայ գերիների շրջանում եղել են ինքնասպանության փորձեր»,-այս մասին հայտարարել է Եվրոպական դատարանում գերիների շահերի պաշտպան Սիրանուշ Սահակյանը:

Անաստաս Իսրայելյանն այս հայտարարության առնչությամբ ասաց․«Ես նրան ճանաչում եմ, նա նման բան հենց այնպես չէր բարձրաձայնի: Ամենայն հավանականությամբ, նման տեղեկություններ կան, ուստի այն արդեն իսկ տագնապ է հնչեցնում: Եվ սա բավականին իրական է: Ի վերջո, եթե ադրբեջանցիները անմարդկային դաժանություն են ցուցաբերել Արցախի քաղաքացիական բնակչության նկատմամբ իրենց սեփական հողի վրա, ապա ի՞նչ ենք մենք ակնկալում նրանցից հայ գերիների նկատմամբ: Մտածում եմ, թե որքան անմարդակային վերաբերմունք է հայերի նկատմամբ, որ նրանք ինքնասպանության են փորձում դիմել»։

«Վերածնվող Արցախ»-ի ղեկավարը նշեց, որ ավելի վաղ ՀՀ վարչապետ Փաշինյանը հայտարարել էր, որ Բաքուն հայ գերիների նկատմամբ օգտագործում է արգելված միջոցներ: Դժբախտաբար, ՀՀ ներկայիս ղեկավարությունը չի պայքարում մեր գերիների ազատ արձակման համար: Նրա կարծիքով՝ Հայաստանի կառավարությունն ուներ հնարավորություններ, և նույնիսկ հիմա կան բոլոր հնարավորությունները մեր ռազմագերիներին մեկ օր շուտ ազատ արձակելու, քանի որ ոչ մի համաձայնագիր ուժ կամ նշանակություն չի կարող ունենալ, երբ քո հայրենակիցները թշնամու գերության մեջ են»։

Նա ընդգծեց, որ գերիների ճակատագիրը պետք է առաջնահերթություն լինի բոլոր հայերի համար՝ անկախ նրանց քաղաքական հայացքներից և համոզմունքներից։

Իսրայելյանի խոսքով՝ նույնիսկ օգոստոսի 8-ին, Վաշինգտոնում կայացած առաջնորդների հանդիպման ժամանակ հնարավորություն կար բարձրացնելու այս հարցը, քանի որ այնտեղ համաձայնեցվում և քննարկվում էին խաղաղության համաձայանգրի հետ կապված հարցերը․«Տեսեք, սա ամենահարմար պահն էր այս հարցը այնտեղ լուծելու և այնտեղ օրակարգ մտցնելու համար: Չարվեց: Եվ սա նշանակում է, որ դեռ ոչինչ չի ավարտվել։ Հակառակ դեպքում ստորագրված թուղթը պարզապես թուղթ կմնա, ոչ ավելին, այն չի կատարի իր դերը, որը հղի է ապագայում նոր լարվածության և անկայունության բռնկումներով»:

Զաբելա Ավագյան