Մհեր Հակոբյան. Ադրբեջանը միշտ բաց է պահում պատերազմի դուռը և անպայման կհարվածի, եթե լինի հարմար միջազգային քաղաքական պատրվակ

Ռազմական փորձագետ Մհեր Հակոբյանը կարծում է, որ թուրքական կողմը փորձում է վերացնել այսպես կոչված «Սյունիքի սեպը» և Նախիջևանի միջոցով կապել Ադրբեջանը Թուրքիայի հետ։ Այսպիսով, հյուսիսից Իրանին փակելով՝ Թուրքիան մեզ կտրում է Իրանից և միաժամանակ իրեն ապահովում է ցամաքային ելք դեպի Կասպից ծով։  

ՀՀ պաշտպանության նախարարության տվյալներով՝ ապրիլի 23-ին, ժամը 22:20-ի սահմաններում, Ադրբեջանի զինված ուժերի ստորաբաժանումները կրակ են բացել Խոզնավար գյուղի ուղղությամբ, որի հետևանքով վնասվել է բնակելի շենք։ Զոհեր չկան։ Սա գյուղի առաջին հրետակոծությունը չէ։ Ապրիլի 21-ին ադրբեջանական զինուժի կրակոցներից վնասվել է բնակելի շենքերից մեկի տանիքին տեղադրված արևային ջրատաքացուցիչը։

Ադրբեջանի գործողությունները Խոզնավար գյուղի ուղղությամբ, այդ թվում՝ բնակելի շենքերի հրետակոծությունը, լուրջ մտահոգության տեղիք են տալիս։ Լարվածության սրացումը՝ օդ կրակոցներից մինչև բնակեցված տարածքների վրա նպատակային կրակոցներ, վկայում է մարտավարության և, հնարավոր է, նպատակների փոփոխության մասին։

Ռազմական փորձագետ Մհեր Հակոբյանը REGIONSTV-ի հետ զրույցում անդրադառնալով Սյունիքի կրակոցներին, ասաց՝ խնդիրն այն է, որ 2020 թվականի ողբերգական պատերազմից հետո Ադրբեջանի ագրեսիվ քաղաքականությունը Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ ոչ միայն չի վերացել կամ նվազել, այլև շարունակվել և զարգացել է։ Նրա խոսքերով՝ մենք ձախողվեցինք պատերազմում, և հաջորդ տարիներին, ցավոք, չօգտագործեցինք բավարար ռեսուրսներ պաշտպանությունն ապահովելու համար, ինչի արդյունքում մեր թշնամու ախորժակը միայն մեծանում է։

Մհեր Հակոբյանը նշեց, որ անցյալում Արցախի Հանրապետությունը հուսալի վահան էր ՀՀ հարավարևելյան սահմանները պաշտպանելու համար, բայց հիմա մենք այդ վահանը չունենք, և, ըստ էության, դանդաղորեն քաղում ենք պարտության պտուղները․«Ի դեպ, այս առումով, գուցե այն մարդիկ, ովքեր Արցախի Հանրապետությունը համարում էին ՀՀ-ի համար բեռ, հիմա պետք է գիտակցեն իրենց սխալը»։

Ռազմական փորձագետի խոսքով՝ մեր պատերազմը չի ավարտվել, այն շարունակվում է։ «Ավելին, եթե նայենք պատմական համայնապատկերին, պատերազմը չի ավարտվել նույնիսկ 1994 թվականին։ Օրինակ՝ դարեր անց մասնագետները հայ-ադրբեջանական պատերազմի կամ Արցախյան պատերազմի մասին կգրեն որպես «1988 -…» ժամանակաշրջան։ Պարզապես, քանի որ մենք հիմա ապրում ենք այս ժամանակներում, մենք այն բաժանում ենք մասերի, և դրա պատճառով մեզ համար զգացվում է, որ ինչ-որ բան ավարտվում է, և ինչ-որ բան սկսվում»,-ասաց փորձագետը։

Հակոբյանի դիտարկմամբ՝ պետք է ուժեղ լինել, անընդհատ զարգացնել և մարզել ուժերը, պետք է ունենալ ուժեղ պետականություն, ու միայն այս դեպքում մենք կկարողանանք զսպել մեր թշնամուն․« Ես այս ամենը տեսնում եմ Ադրբեջանի ագրեսիվ քաղաքականության ֆոնին, որը, ցավոք, շարունակվելու է»։

Մասնագետի խոսքով՝ թշնամին միշտ ագրեսիվ է վարվել՝ թե՛ սահմանին, թե՛ քաղաքական մակարդակում, ինչպես նաև՝ պաշտոնյաների հայտարարություններով։ Նրա ներկայացմամբ՝ խնդրի արմատներն այստեղ ավելի խորն են, ընկած են ամբողջ ադրբեջանական պետության տարածքում իրականացվող և Իլհամ Ալիևի ագրեսիվ հռետորաբանությամբ արտահայտված ագրեսիվ քաղաքականության հիմքում։

«Վաղուց հայտնի է, որ թուրքական կողմը փորձում է վերացնել այսպես կոչված «Սյունիքի սեպը» և Նախիջևանի միջոցով Ադրբեջանը կապել Թուրքիայի հետ։ Հյուսիսից Իրանը փակելով՝ Թուրքիան մեզ կտրում է Իրանից և միևնույն ժամանակ իրեն ցամաքային ելք է ապահովում դեպի Կասպից ծով։ Ես այս ամենը կհամարեի որպես Հայոց ցեղասպանության հետ կապված քաղաքականության շարունակություն», – նշեց Մհեր Հակոբյանը։

Նա նաև ուշադրություն հրավիրեց այն փաստի վրա, որ ադրբեջանական լրատվամիջոցները ակտիվորեն օգտագործում են նարատիվներ «հայկական կողմի ագրեսիայի մասին»՝ տարածելով ապատեղեկատվություն, իբր թե «հայկական կողմը  հարձակման է նախապատրաստվում»։

«Ադրբեջանական լրատվամիջոցներում տարածված կեղծ լուրերն աբսուրդ են, և, բնականաբար, ոչ մի լուրջ մարդ չի կարող հավատալ դրան։ Այն նույնիսկ ուղղված չէ նրանց ներքին լսարանին, քանի որ նրանց ներքին լսարանը լավ գիտի իրականությունը, մարդիկ պարզապես չեն համարձակվում  բարձրաձայնել։ Այս ապատեղեկատվությունը ուղղված է արտաքին լսարանի մի մասին, դրա նպատակն է ադրբեջանական կողմին ներկայացնել որպես պաշտպանվող կողմ հնարավոր ագրեսիայի դեպքում», – ասաց Մհեր Հակոբյանը։

Նրա կարծիքով՝ սա դասական մանիպուլյացիա է, որն ուղղված է թշնամու կերպար ստեղծելուն և ապագայում սեփական ագրեսիվ գործողությունները արդարացնելուն։

«Մենք հիշում ենք, որ 2020 թվականին նրանք ձևացնում էին, թե պաշտպանվում են, 2023 թվականին իրականացրին «հակաահաբեկչական գործողություն» և այլն։ Իրականում սա ունի պարզ նպատակ՝ հնարավոր ագրեսիայի դեպքում ստեղծել դրական վարագույր, ստեղծել բարենպաստ հող հնարավոր ռազմական էսկալացիայի համար՝ այն ներկայացնելով որպես իրենց շահերը պաշտպանելու հարկադիր միջոց», – նշեց ռազմական փորձագետը։

Նրա խոսքով՝ հիմա ոչ ոք չի կարող վստահորեն ասել՝ պատերազմ կլինի, թե՝ ոչ, և եթե լինի, ապա երբ։ Սակայն փորձագետը մտահոգություն հայտնեց, որ ստեղծված իրավիճակը կարող է հանգեցնել հակամարտության նոր սրման և ամբողջ տարածաշրջանի ապակայունացման։

Հակոբյանը շեշտեց՝ անհրաժեշտ է մշտապես ​զգոն լինել  պատրաստ լինել ցանկացած զարգացման։ Նա նշեց, որ հնարավոր սպառնալիքի թերագնահատումը կարող է հանգեցնել աղետալի հետևանքների։

«Մենք պետք է ելնենք այն ենթադրությունից, որ թշնամին միշտ բաց է պահում պատերազմի դուռը և, եթե հարմար միջազգային քաղաքական պատրվակ լինի, անպայման կհարձակվի։ Սա պետք է հիմք ընդունվի, և բոլոր ռազմաքաղաքական և պետականաշինության հաշվարկները պետք է կառուցվեն դրա հիման վրա»,-ասաց ռազմական փորձագետ Մհեր Հակոբյանը։

Զաբելա Ավագյան