Եթե իշխանությունների հետ ձեռք բերված պայմանավորվածությունները արդյունք չտան, եթե մեզ խանգարելու մտադրություն ցուցաբերեն, մենք կգործենք ավելի կոշտ մեթոդներով․ Ա․ Իսրայելյան
Ապրիլի վերջին արցախցիների իրավունքների պաշտպանության խորհուրդը որոշում կայացրեց ապամոնտաժել Ազատության հրապարակում տեղադրված վրանը և իր աշխատանքները տեղափոխել Երևանում Արցախի մշտական ներկայացուցչության շենք՝ Նաիրի Զարյան 17Ա հասցեով։ Մայիսի 5-ից սկսած արցախցիների իրավունքների պաշտպանության խորհրդի անդամների հետ բոլոր հարցերն ու առաջարկները քննարկվում են Արցախի Հանրապետության ներկայացուցչության շենքում։ ՀՀ կառավարության հետ համաձայնության եկած հարցերի շուրջ աշխատանքները սկսվել են մայիսի 5-ին: Հետագայում նախատեսվում է այս ընթացքում կատարված աշխատանքների և ձեռք բերված արդյունքների մասին հրապարակել կետ առ կետ՝ յուրաքանչյուր 10 օրը մեկ կամ շաբաթը մեկ:
Արցախցիների իրավունքների պաշտպանության խորհրդի հասարակայնության հետ կապերի պատասխանատու, «Վերածնվող Արցախ» կազմակերպության ղեկավար Անաստաս Իսրայելյանը REGIONSTV-ի հետ զրույցում հայտարարեց, որ վրանը ընդհանուր առմամբ կատարել է իր գործառույթը։ Նրա խոսքով՝ «արցախցիները միավորվեցին, վրանը դարձավ այդ միասնության խորհրդանիշ և հարթակ՝ ընդհանուր կամքի արտահայտման համար, և սա այսօր շատ լուրջ առաջընթաց է։ Ժողովուրդը ցույց տվեց իր միասնությունը և հասկացավ, որ անհնար է որևէ նպատակի հասնել անհատապես կամ խմբերով։ Միայն միավորվելով կարող ենք գտնել բոլոր պահանջների պատասխանները, ապա ճնշման միջոցով հասնել դրական արդյունքների»։
Անաստաս Իսրայելյանի խոսքով՝ Արցախի ներկայացուցչություն տեղափոխվելը կմիավորի բնակչությանը, քանի որ ներկայացուցչությունը մեկ միասնական կառույց է։
Իսրայելյանը ընդգծեց, որ Արցախի ղեկավարության մեջ «կան որոշակի անհատներ, որոնք իրենց լավագույն լույսի ներքո չեն դրսևորել։ Սակայն ժամանակի ընթացքում մենք նրանց վերահսկողության տակ կպահենք և, անհրաժեշտության դեպքում, նույնիսկ կփոխենք նրանց իրավական մեխանիզմներով»։ Ինչպես նշեց Իսրայելյանը, նրանք բոլորը պետք է աշխատեն ժողովրդի բարօրության համար, աշխատեն ուժեղացված ռեժիմով բոլոր ուղղություններով և մշակեն մեխանիզմներ՝ լուծելու բոլոր այն խնդիրները, որոնք առաջացել են ցեղասպանությունից հետո Մայր Հայաստան տեղափոխված արցախցիների շրջանում։ Հետևաբար, ներկայացուցչությունը կմիավորի բոլոր մարդկանց և արցախցիների իրավունքների պաշտպանության խորհրդին։
Իսրայելյանի խոսքով՝ բողոքի ցույցերը ստիպեցին Հայաստանի իշխանություններին մտածել այն մասին, որ արցախցիների հետ այլևս չի կարելի այսպես վարվել, և ի հայտ եկավ «ղեկավարություն-ժողովուրդ» հաղորդակցման ձևաչափ։ Նա վստահություն հայտնեց, որ շփման այս ձևաչափը կշարունակվի նաև ապագայում՝ հնարավորություն տալով լուծելու արցախցիների արդիական խնդիրները։
«Մենք կարողացանք համոզել ղեկավարությանը լսել մեզ, և սա կշարունակվի բոլոր կետերով։ Պահանջների 12 կետերից երկրի ղեկավարությունը ուշադրություն դարձրեց սոցիալական հարցերին վերաբերող պահանջներին։ Իշխանությունները սոցիալական աջակցության ժամկետը երկարաձգել են 2 ամսով՝ մինչև բնակարանային հարցի լուծումը։ Հաշվի առնելով, որ այսօր Արցախից տեղահանված անձինք գտնվում են ծայրահեղ ծանր վիճակում, մենք սոցիալական հարցերի լուծումը համարում ենք առաջնային նշանակություն ունեցող։ Արցախի բնակչությանը հնարավորություն տալ մնալ և ապրել Հայաստանում, ապահովել մարդկային ռեսուրսների վերադարձը Արցախ։ Մնացած բոլոր հարցերն արդեն մշակվել են և դեռևս մշակվում են։ Մոտ ապագայում դրանք կհաղորդվեն բնակչությանը, ինչպես նաև հետագա գործողությունները», – նշեց արցախցիների իրավունքների պաշտպանության խորհրդի հասարակայնության հետ կապերի պատասխանատուն։
Իսրայելյանի խոսքով՝ իշխանությունների գործողությունները ցույց են տվել, որ նրանք միտումնավոր փորձում են բնակչության մեջ միմյանց նկատմամբ ատելություն սերմանել, նրանք անում են ամեն ինչ, որպեսզի արցախցիները լքեն Հայաստանը, որպեսզի Արցախի հարցը լիովին փակվի, քանի որ եթե արցախցիներ չկան, ապա չի լինի ոչ ոք, որ բարձրացնի այդ հարցը, և հենց այս պատճառով է, որ երկրի ղեկավարությունը փորձում է փակել բոլոր ծրագրերը՝ սկսած սոցիալական խնդիրներից, վերջացրած մարդու իրավունքներով, ռազմագերիների վերադարձով և Արցախի հարցով։
«Բայց այս անգամ մենք ժամանակին արձագանքեցինք, և ապագայում մտադիր ենք այս բոլոր հարցերը հասցնել իրենց տրամաբանական ավարտին։ Մենք պետք է բոլոր 12 պահանջատիրական կետերը պահենք մեկ փաթեթում, մենք դրանք չենք առանձնացնի, մենք նման մոտեցում չունենք։ «Դա կլինի որպես մեկ ամբողջություն, և մենք կաշխատենք այս ուղղությամբ», – ավելացրեց Իսրայելյանը՝ նշելով, որ կան հարցեր, որոնք չեն կարող լուծվել մեկ կամ երկու օրում։
REGIONSTV-ի զրուցակիցը նշեց, որ Հայաստանի կառավարությանն ուղղված պահանջն է՝ հետևողականորեն և պատասխանատու կերպով իրականացնել բոլոր հնարավոր իրավական, քաղաքական և դիվանագիտական քայլերը՝ արցախցիների հայրենիք կոլեկտիվ վերադարձն ապահովելու համար, հրաժարվել նրանց Հայաստանի քաղաքացիություն ընդունելուն հարկադրելու արհեստական քաղաքականությունից, խուսափել ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը լուծարելու ցանկացած քայլից և հաշվի առնել Արցախի հայերի կարծիքը արտաքին և ներքին քաղաքականության վերաբերյալ որոշումների կայացման գործընթացում։
Իսրայելյանի խոսքով՝ տարբեր հանդիպումների և զրույցների ժամանակ այս հարցերը պետք է դրված լինեն երկրի ղեկավարի սեղանին, որպեսզի դրանք կարողանան քննարկման դրվել։ «Առանց այս խնդիրների լուծման, խաղաղության պայմանագիրը կամ այլ լուծումներ անհնար են։ Անհետ կորած երեխաների հարցը պետք է լինի առաջնայինը։ Ադրբեջանում կալանավորված Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարների հարցում դեռևս արդյունք չկա։ Բնականաբար, մեր պայքարը կշարունակվի, և մենք կխոսենք ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ձևաչափի և արցախցիների իրավունքների մասին։ Ապագայում իշխանության կգան նորմալ մարդիկ, և արցախցիների իրենց պատմական հայրենիք վերադարձի հարցը կդառնա գերակա։ Որպես «Վերածնվող Արցախի» առաջնորդ՝ ես կարծում եմ, որ դա հնարավոր չէ իրականացնել ներկայիս կառավարության օրոք, քանի որ ներկայիս կառավարությունը հանձնել է Արցախը։ Մենք կորցրեցինք Արցախը ներկայիս կառավարության մեղքով, նրա առաջնորդի անգործունակության և թուլության պատճառով։ Մենք սխալներ թույլ տվեցինք թե՛ մարտադաշտում, թե՛ քաղաքական ուղղությամբ, մենք կորցրեցինք սուրբ Արցախը։ Եթե իշխանությունների հետ ձեռք բերված համաձայնությունները արդյունք չտան, եթե իշխանությունները ցուցաբերեն մեզ խանգարելու մտադրություն, մենք կդադարեցնենք շփումները երկրի ղեկավարության հետ։ Մենք կգործենք ժողովրդի հետ համատեղ՝ օգտագործելով ամենակոշտ մեթոդները, և Ազատության հրապարակում մեկ վրանի փոխարեն կտեղադրվի 10 վրան»,- եզրափակեց Անաստաս Իսրայելյանը։
Զաբելա Ավագյան
