Ի՞նչ պատմություն է թաքնված Լոռի Բերդի պարիսպներից անդին
Լոռի կամ Լոռե բերդը, որը գտնվում է Ստեփանավանից մոտ 5 կմ հեռավորության վրա, հիմնադրել է Դավիթ Անհողինը 1005-1020թթ․-ին: Գտնվելով հյուսիսային առևտրական ճանապարհի վրա՝ այն եղել է խոշոր կենտրոն միջնադարյան Հայաստանում. առևտրական ճանապարհներով կապված էր Անիի, Դվինի, Դմանիսի, Տփղիսի և այլ քաղաքների հետ: XI- XIII դդ. ունեցել է շուրջ 10․000 բնակիչ:
Քաղաքի առաջին պարսպի մեջ պարփակված տարածությունը միջնաբերդի դեր է կատարել: Պարսպի լայնությունը տեղ-տեղ հասել է 20, բարձրությունը՝ 20-25 մետրի: Սկզբում Կյուրիկյանները, ապա Զաքարյաններն ու նրանց հաջորդները Լոռիում կառուցել են պալատներ, եկեղեցիներ, բաղնիքներ, կանգնեցրել են խաչքարեր, արվարձանները քաղաքից բաժանող կիրճերում կամուրջներ են սարքել։
Տարբեր ժամանակաշրջաններում Լոռի են ասպատակել սելջուկները, մոնղոլները, թուրքերը, պարսիկներն ու վրացիները։ 18-րդ դարավերջին Լոռին կորցրել է բերդի նշանակությունը, դարձել սովորական ամրոց, որտեղ բնակություն են հաստատել տարբեր վայրերից տեղահանված գաղթականներ։ Այժմ այդ տարածքից մոտ 2 կմ հեռավորության վրա տարածված է Լոռի Բերդ գյուղը։
Քաղաքին կավե խողովակներով խմելու ջուր է մատակարարվել 5 կմ հեռավորության վրա գտնվող աղբյուրներից։ Տարածքում հնագիտական ուսումնասիրություններ են կատարվել, գտնվել են տարբեր գործիքներ, զենքեր ու զարդեր։
Այսօր «Լոռի բերդ» քաղաքատեղի» պատմամշակութային արգելոցում շինարարական, վերականգնողական աշխատանքներ են ընթանում։
Ինչպես Regions TV-ի հետ զրույցում նշեց արգելոցի աշխատակից Դավիթ Ասուլյանը, ամենաշատ այցելուներ լինում են մայիսին, քանի որ դա դենդրոպարկում սոճիների փոշոտման շրջանն է, և 2 վայրն էլ նախընտրելի ուղղություն է դառնում զբոսաշրջիկների համար։ Բացի հայերից, ըստ Ասուլյանի, այստեղ առավել հաճախ այցելում են ռուսներն ու ֆրանսիացիները։
