Հրանտ Միքայելյան. Ադրբեջանը պահանջում է ստորագրել ոչ թե խաղաղության պայմանագիր, այլ՝ կարգավորման սկզբունքները սահմանող արձանագրություն

ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը հունիսի 5-ին Ազգային ժողովում խորհրդարանական հանձնաժողովների համատեղ նիստերում բացատրել է, թե ինչու Երևանը համաձայնեց խաղաղության պայմանագրի վերջին 2 կետերին, դա բացատրելով բանակցային գործընթացը պահպանելու ցանկությամբ։ Միրզոյանը հայտարարել է, որ Հայաստանը պատրաստ է խաղաղության համաձայնագիր ստորագրել նույնիսկ այսօր, կողմերը համաձայնության են եկել խաղաղության համաձայնագրի տեքստում նշված չափազանց կարևոր ձևակերպումների շուրջ, մասնավորապես՝ ՀՀ Սահմանադրության փոփոխությունների և ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի լուծարման վերաբերյալ։

Վերլուծելով Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման և տարածաշրջանում խաղաղություն հաստատելու հեռանկարները, քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանը կարծում է, որ ՀՀ իշխանությունների կողմից իրականացվող զիջումների քաղաքականությունը հաշվի չի առնում երկրի երկարաժամկետ շահերը։ Նա ընդգծում է, որ յուրաքանչյուր նահանջ, յուրաքանչյուր զիջում Ադրբեջանի կողմից ընկալվում է որպես թուլության նշան և միայն մղում է նրան հետագա պահանջների և ագրեսիվ գործողությունների։

Հրանտ Միքայելյանը RegionsTV-ի հետ զրույցում նշեց, որ Հայաստանի կողմից Ադրբեջանին արված զիջումները բացարձակապես անհիմն են, անբավարար և միակողմանի, ինչը կունենա աղետալի հետևանքներ․«Փաշինյանը միտումնավոր զիջումներ է անում և գործում է ոչ թե Հայաստանի շահերից ելնելով, այլ, ընդհակառակը, նրանց դեմ, ինչի համար, ըստ էության, նա նշանակվել է 2018 թվականին»։

Քաղաքագետի խոսքով՝ խաղաղության պայմանագրի փոխարեն Հայաստանն ու Ադրբեջանը քննարկում են բազմաթիվ համաձայնագրեր։ Նա կարծում է, որ «քննարկվում են մի քանի համաձայնագրեր։ Ադրբեջանը պահանջում է ստորագրել ոչ թե խաղաղության պայմանագիր, այլ ինչ-որ բան, որը սահմանում է կարգավորման սկզբունքները, բայց ոչ թե բուն  պայմանագիրը»։

Քաղաքագետի խոսքով՝ Ադրբեջանը որևէ պարտավորություն չի ստանձնի։

«Ըստ էության, Հայաստանը ճանաչում է այն ամենը, ինչ անհրաժեշտ է Ադրբեջանին՝ Ադրբեջանի ագրեսիան, նրա լեգիտիմությունը և այլն։ Հիմա հաղորդակցությունների, այսպես կոչված միջանցքի հարցը մտցվում է առանձին գործընթացի մեջ։ Ադրբեջանը սա ուզում է որպես առանձին համաձայնագիր խաղաղության օրակարգում։ Համապատասխանաբար, կան մի քանի բանակցային ուղիներ, և դրանցում արձանագրվում են են տարբեր հարցեր, որոնք պետք է լուծվեն։ Եվ դրանք արդեն հանդիսանում են համաձայնագրեր, եթե կնքվեն, բայց ոչ պայմանագրեր, քանի որ խաղաղության պայմանագիրը դեռևս որոշակի ձևաչափի փաստաթուղթ է», – ասաց Միքայելյանը։

Փորձագետը նշեց, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի լուծարումը «լավ տեղավորվում է Փաշինյանի կապիտուլյացիոն քաղաքականության մեջ», ով հրաժարվում է ամեն ինչից, ինչ կարող էր օգտագործվել արցախցի ժողովրդի իրավունքները պահպանելու, արցախյան հարցը օրակարգում պահելու համար, և այդպիսով, բնականաբար, օրակարգը տեղափոխում է Սյունիք։

«ՄԽ-ից հրաժարվելը նշանակում է ողջ բանակցային բազայի և այն ձևաչափի մերժում, որով Ռուսաստանը, Ֆրանսիան և Միացյալ Նահանգները համատեղ զբաղվում էին արցախյան հակամարտության կարգավորմամբ։ Այսպիսով, Մինսկի խումբը համատեղ զսպեց ադրբեջանական ագրեսիան, և կար համատեղ բանակցային ձևաչափ։ Այժմ, արտաքին ուժերի ճնշման տակ, Փաշինյանը մերժում է սա»,-ասաց մեր զրուցակիցը։

Միջազգային դատարաններում պահանջներից փոխադարձ հրաժարման վերաբերյալ էլ Հրանտ Միքայելյանը նշեց, որ պահանջներից փոխադարձ հրաժարում չկա, հրաժարում կա միայն հայկական կողմից, քանի որ Ադրբեջանը լուրջ հայցեր չունի, միայն Հայաստանն ունի․«Ադրբեջանն ուղղակի ունի իրավական «սփամ», որն օգտագործվել է երկկողմ պահանջների գոյությունը ներկայացնելու համար»։

Հիշեցնենք, որ խորհրդարանի խոսնակ Ալեն Սիմոնյանը հայտարարել է, որ «խաղաղության պայմանագրի կնքումից 5 րոպե անց Հայաստանն ու Ադրբեջանը խաղաղ կապրեն, կառևտուր կանեն միմյանց հետ։ Ադրբեջանական ապրանքները կհայտնվեն մեր շուկաներում, իսկ հայկական ապրանքները՝ նրանց, ինչպես նախկինում էր։ Նրանք խաղաղ կապրեն կողք կողքի, և Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև պատերազմ չի լինի, խաղաղություն կլինի»։

Մեկնաբանելով խոսնակի հայտարարությունները՝ Հրանտ Միքայելյանը նշեց, որ սա հակասում է բոլոր դիտարկված փաստերին։

«Սա կեղծ օրակարգի ստեղծում է՝ այն պարտադրելու համար գոնե նրանց, ովքեր դեռևս աջակցում են գործող իշխանություններին, դա բնակչության մոտ 30%-ն է։ Սա պարզապես սուտ է, և Սիմոնյանը շատ լավ գիտի, որ ոչինչ չի խանգարել Ադրբեջանին առևտուր անել այս բոլոր 30 տարիների ընթացքում, չհաշված վերջին 5 տարին։ Այն, ինչ Սիմոնյանն ասում է՝ «Հիշե՛ք, պատերազմ չի լինի, խաղաղություն կլինի», արդեն հնչում է որպես սպառնալիք, այսինքն՝ նա սպառնում է ամբողջ աշխարհին։ Ակնհայտ է, որ խաղաղություն չի լինի, այլ հայկական կողմի ևս մեկ կապիտուլյացիա, ճնշում ներքին հայկական ուժերի վրա, որն այժմ իրականացվում է, օրինակ, ընդդիմության, եկեղեցու և այլնի նկատմամբ ճնշման տեսքով։ Այս ճնշումը համատեղ կիրառելու են և արդեն իսկ իրականացնում են Ադրբեջանի իշխանությունները և Հայաստանի փաստացի իշխանությունները»,-ասաց Միքայելյանը։

«Ադրբեջանը ցանկանում է արցախյան սցենարը տարածել ամբողջ Հայաստանում։ Այս քարոզչությունը և քաղաքականությունը տարվում են։ Այդ քաղաքականության մեջ խաղաղության նման ոչինչ չկա, սա պարզապես հայկական իշխանությունների ևս մեկ սուտն է։ Ադրբեջանի նպատակները՝ հայկական պետականության բռնագրավումը և վերացումը, փաստ են, և այդ նպատակները հայտարարված են, այդ նպատակները իրականացվում են»,-ընդգծեց Հրանտ Միքայելյանը։

Եզրափակելով՝ Միքայելյանը կոչ է անում հայ հասարակությանը համախմբվել և իրականացնել երկարաժամկետ ազգային շահերը։ Նա կարծում է, որ միայն իր իրավունքները պաշտպանելու ունակ ուժեղ և միասնական հասարակությունը կարող է դիմակայել ճնշմանը և ապահովել Հայաստանի անվտանգությունն ու բարգավաճումը։ Հայաստանը պետք է ցույց տա իր պատրաստակամությունը պաշտպանելու իր անկախությունն ու տարածքային ամբողջականությունը՝ չտրվելով սադրանքներին և չգնալով զիջումների, որոնք սպառնում են իր ինքնիշխանությանը։

Զաբելա Ավագյան