Ալիևի բոլոր հայտարարությունները բխում են բացառապես ռազմական նկատառումներից, և այստեղ խաղաղության հոտ չի գալիս. Գուրգեն Սիմոնյան
«Ադրբեջանցիների վերադարձը Հայաստան չպետք է անհանգստություն առաջացնի հայ ժողովրդի և պետության մոտ»: Այս մասին նոյեմբերի 3-ին հայտարարել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը՝ ելույթ ունենալով Ադրբեջանի Գիտությունների ազգային ակադեմիայի 80-ամյակին նվիրված ժողովում: «Ադրբեջանական ժողովուրդը միշտ ապրել է ընդարձակ տարածքներում, նաև Հայաստանում, բայց վտարվել է այնտեղից։ Սակայն վստահ եմ, որ նորից կապրի այնտեղ, որովհետև մենք տեսնում ենք, որ այսօր բոլոր հարևան երկրներում՝ մեր սահմաններից այն կողմ, ադրբեջանական բնակչությունն ապրում է իր պատմական հողերում։ Մենք պետք է վերադառնանք մեր պատմական հողերը՝ ոչ թե տանկերով, այլ մեքենաներով։ Բավական է նայել 20-րդ դարի սկզբին ցարական Ռուսաստանի հրատարակած քարտեզներին, որպեսզի յուրաքանչյուրը կարողանա համոզվել, որ ներկայիս Հայաստանի տարածքում տեղանունների բացարձակ մեծամասնությունը ադրբեջանական ծագում ունի: Այդ քարտեզների վրա Սևան կոչվող լիճ չկա։ Դրանց վրա Գյոյչա լիճ կա», – հայտարարել է Իլհամ Ալիևը։
Մեկնաբանելով Ադրբեջանի նախագահի հայտարարությունը՝ Հայաստանի Շնորհապետական կուսակցության նախագահ Գուրգեն Սիմոնյանը REGIONSTV-ին տված հարցազրույցում նշեց․ «Սա պատերազմ վարելու ոչ ավանդական մեթոդ է։ Ալիևը հայ ժողովրդի դեմ ռազմական գործողություններ է իրականացնում ճանաչողական տարածքում։ Նա փորձում է զավեշտական մեթոդներով ազդել իր լսարանի, ադրբեջանցիների վրա, և խրախուսել նրանց հավակնել այն տարածքներին, որոնց չեն կարող հավակնել»։
Գուրգեն Սիմոնյանը համոզված է, որ Ալիևը փորձում է հոգեբանական ճնշում գործադրել հայ հասարակության վրա՝ արագացնելով միջազգային ասպարեզում նարատիվային պատերազմի գործընթացը, Ալիևի բոլոր հայտարարությունները հիմնված են բացառապես ռազմական նկատառումների վրա, և այստեղ խաղաղության հոտ չի գալիս։
Գուրգեն Սիմոնյան
«Ալիևը լիովին խեղաթյուրում է պատմական իրադարձություններն ու փաստերը՝ օգտագործելով մանիպուլյատիվ մարտավարություն՝ հայերին բացասական լույսի ներքո ներկայացնելու և իր տարածքային պահանջներն արդարացնելու համար։ Սա պատմական իրադարձությունների լիակատար խեղաթյուրում է։ Նենգափոխելով տեղանունները, նշանակությունը և անհատների, պատմաբանների ու փորձագետների կողմից տիրապետվող բոլոր առկա իրողությունները, Ալիևն առաջին հերթին թիրախավորում է զանգվածներին, այլ ոչ թե մասնագիտական հանրությանը։ Նման հայտարարություններով նրանք ցանկանում են զավթել վիրտուալ տարածքներ՝ նախ մեր և միջազգային հանրության գիտակցության մեջ, ապա այս ամենը տեղափոխել ֆիզիկական և աշխարհագրական միջավայր», – ընդգծեց Գուրգեն Սիմոնյանը։
Նրա խոսքով՝ Ալիևը խոսում է Հայաստանն ադրբեջանցիներով բնակեցնելու մասին, իսկ Հայաստանի կառավարությունը ոչ մի խոսք չի ասել հայերի Ադրբեջան վերադառնալու հնարավորության մասին: Ավելի վաղ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, թե իբր հայերն ու ադրբեջանցիները դեռ մնացել են խորհրդային հետախուզության ձևավորած մտածողության մեջ. թուրքը մնում է թուրք, հայը մնում է հայ:
Սիմոնյանը ներկայացրեց նաև Հայաստանից ադրբեջանցիների կամավոր հեռանալու և Ադրբեջանից հայերի բռնի արտաքսման հակադրությունը: «Հայկական ԽՍՀ ողջ տարածքում բնակվող ադրբեջանցիները խորհրդային շրջանի ավարտից հետո վաճառել են իրենց ունեցվածքը և ինքնակամ մեկնել Ադրբեջան։ Հայկական ԽՍՀ-ում բնակվող բոլոր 150․000–200․000 ադրբեջանցիները կամավոր տեղափոխվել են՝ փոխանակելով իրենց ունեցվածքը հայերից խլված ունեցվածքի հետ, որոնց ուղղակի վտարել էին Սումգայիթի և Բաքվի ցեղասպանության ժամանակ: Նրանք թալանել են հայերի ունեցվածքը, փոխանակել Հայաստանում գտնվող անշարժ գույքը և ունեցվածքը։ Նույնիսկ Հայաստանի հեռավոր շրջաններում բնակվող ադրբեջանցիները Բաքվում անշարժ գույք են ձեռք բերել։ Միայն մի գյուղում մի քանի հարյուր մարդ, գուցե 200-ից կամ 300-ից պակաս, պարզապես չեն հասցրել տեղափոխվել, թողել են իրենց ունեցվածքն ու փախել: Բայց մնացածը բլեֆ է»,- նշեց Գուրգեն Սիմոնյանը։
«Ինչ վերաբերում է հայերի վերադարձին Ադրբեջան, ապա դրա մասին խոսք լինել չի կարող։ Եվլախում, Բաքվում, Սումգայիթում ապրող հայերին կամ ոչնչացրել են, կամ նրանք փախել են այդ տարածքներից, և նրանք այլևս չեն վերադառնա այդ հողերը», – կարծում է Սիմոնյանը։ Նրա խոսքով՝ Գարդմանն ու Արցախը Ադրբեջան չեն, դրանք բնիկ հայկական հողեր են, որոնք դարեր ի վեր եղել են հայ ժողովրդինը։ «Ուստի չի կարելի համեմատել արցախահայության վերադարձը Արցախ այն հարյուր հազարավոր ադրբեջանցիների վերադարձի հետ, որոնք իրենց ունեցվածքը փոխանակել են Բաքվում կամ Սումգայիթում հայերից ապօրինի խլած ունեցվածքի հետ: Այնպես որ, այդ հարցերը պետք է լուծի միջազգային դատարանը։ Իշխանամետ մարմինները կամ մարդիկ, որոնք փորձում են հայ ժողովրդին պարտադրել այլընտրանքային իրականություն, թե իբր մենք ապրում ենք խաղաղության դարաշրջանում, կամա թե ակամա դառնում են Ադրբեջանի կողմից հայ ժողովրդի դեմ տարվող ճանաչողական պատերազմի ռեագենտները»։
Ինչ վերաբերում է ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանի այն պնդումներին, թե Ալիևի հայտարարություններն ասվել են ներքին լսարանի համար, Գուրգեն Սիմոնյանն արձագանքեց, որ արտաքին և ներքին լսարանի բաժանումը կեղծ հասկացություն է:
«Անհնար է հասարակությանը պատրաստել խաղաղության, եթե դու անընդհատ թույն ես կաթեցնում հասարակության ականջների մեջ։ Եթե քո ներքին լսարանի համար ինֆորմացիան տարբերվում է արտաքին լսարանի համար ինֆորմացիայից, ուրեմն դու քո հասարակությանը նախապատրաստում ես պատերազմի։ ՀՀ իշխանության հայտարարությունները թրիլլեր են հայ հասարակության համար, որպեսզի կողմնորոշվեն՝ արդյո՞ք մենք ուզում ենք խաղաղություն անվան տակ քողարկված ոչնչացում, թե՞ ուզում ենք ապրել անկախ՝ պաշտպանելով մեր երկիրը, անկախությունն ու իրավունքները։ Դա կարտացոլվի 2026 թվականի ընտրությունների արդյունքներում։ Այնպես որ, սա թրիլլեր է հայ հասարակության համար՝ ինքնակազմակերպվել, գտնել ազգային նոր ուժերի շուրջ համախմբվելու ուղիներ, որոնք նախկին քաղաքական գործիչների, նախկին քաղաքական կուրսի և ներկայիս քաղաքական կուրսի ու գործիչների շարունակությունը չեն, գտնել զուտ ազգային և ազգամետ նորաստեղծ քաղաքական ուժեր։ Թող համախմբվեն այս մարդկանց և քաղաքական գործընթացների շուրջ», – ընդգծեց քաղաքագետը։
Գուրգեն Սիմոնյանը հատկապես կարևորում է հայկական մամուլի և լրագրողների դերը ստեղծված իրավիճակում: «ԶԼՄ-ները պետք է գիտակցեն իրենց պատասխանատվությունը տեղի ունեցող իրադարձությունների լուսաբանման և հասարակությանն իրական սպառնալիքների մասին իրազեկելու գործում, որոնք բխում են ինչպես հարևան պետությունների արտաքին քաղաքականությունից, այնպես էլ ներկայիս իշխանությունների գործողություններից»:
Զաբելա Ավագյան
