«Փեթակից ծերացած մայրերին հեռացնելիս՝ մեղքի զգացում ապրեցի, առավոտյան նոր մայրերին էի տեղափոխում, տեսա «հին» մայրերը վերադարձել են ընտանիք»․մեղվաբույծ Գայանե

Երիտասարդ գործարարն ասում է՝ կնոջ համար հեշտ չէ մեղվաբուծության ոլորտում բիզնես սկսելը, բայց երբեմն խոչընդոտները կարող են ոգևորիչ լինել

Մեղվաբուծության ոլորտում Գայանե Սիմոնյանը հայտնվեց հանգամանքների բերումով․ Եվրոպայում տեսավ մեղրամոմից պատրաստված մոմերը, տպավորվեց, որոշեց որպես նորություն բերել Հայաստան։ Մասնագիտությամբ բանասեր երիտասարդ կինը հասկացավ՝ Հայաստանում որակյալ մեղվամթերքի պահանջարկ կա: Սկսեց զբաղվել մեղվաբուծությամբ՝ ձեռք բերած առաջին մի քանի փեթակներն այն ժամանակ ընդամենը փորձեր էին ոլորտ մուտք գործելու համար, իսկ այսօր արդեն առաջին վկաներն են Գայանեի շարունակական հաջողության ճանապարհին:

Վեց տարի առաջ Գայանեն առաջին անգամ փորձեց, իր խոսքով ասած՝ «թմրանյութը», զգաց նրա հաղորդած խաղաղությունը, չկարողացավ, կամ էլ չուզեց ազատվել այդ «կախվածությունից»,  ու մեղվաբուծությունը կենսակերպ դարձավ նրա համար:

Հայաստանում մեղվաբուծությամբ հիմնականում տղամարդիկ են զբաղվում, այս ոլորտ կանանց մուտքն այնքան էլ դուրին չէ։ Գայանեն երբ նոր էր սկսում իր քայլերը մեղվաբուծությունում, դժվար էր ներառվելը: Բոլորը կարծում էին, թե մեղվաբուծությունը ժամանակավոր զբաղմունք է նրա համար։ Իսկ Գայանեն մեկ նպատակ ուներ՝ սեփական արտադրանքն ունենալ։ Հասավ նպատակին, ու մարդիկ, ովքեր թերահավատորեն էին վերաբերում նրան, այժմ որպես գործընկեր են ընդունում, համագործակցության առաջարկներ անում, հաճախ նաև խորհուրդներ հարցնում:

Ժամանակի հետ, իհարկե կոտրվում են կարծրատիպերը, սակայն միևնույն է մեղվաբուծությունը շարունակում է «դժվար տրվել» կանանց: Բազմաթիվ խնդիրներ կան, որոնք բարդ, երբեմն էլ անհաղթահարելի են կանանց շրջանում:

«Հայաստանում, բնակլիմայական պայմաններից ելնելով լավ բերք ստանալու համար անհրաժեշտ է տարվա ընթացքում պարբերաբար տեղաշարժել մեղվանոցը, ինչը կնոջ համար երբեմն անհնար է: Ուզում եմ մարդիկ իմանան, որ բացի բուն մեղրից, այլ արտադրանքներ էլ կան՝ մայրակաթը, ծաղկախյուսը, ակնամոմը, որոնք ավելի արժեքավոր են, ընդ որում՝ դրանք ավելի հեշտ է ստանալ, որոշների դեպքում մեղվանոցը տեղաշարժելու կարիք էլ չկա։ Զարգացած երկրներում մեղրը ամենավերջին ապրանքն է, որը օգտագործվում է բիզնեսի ոլորտում։ Այսինքն, լավ կլինի, որ սպառողներն ուշադրություն դարձնեն, գնեն նաև այս մեղրարտադրանքները,-ասում է Գայանեն։

Նա մեկ այլ խնդիր էլ է նշում՝ ավանդական, հին, ծանր փեթակները, որոնք կանանց համար ֆիզիկապես դժվար է կառավարել, տեղաշարժել, հարկավոր է նորերով փոխարինել: Ասում է՝ դրանց շուկայական արժեքը բավականին բարձր է, ուստի պետք է զարգացնել մեր երկրում ժամանակակից փեթակների արտադրությունը։

Մեղվաբույծների աշխատանքը հաճախ տուժում է բնապահպանական խնդիրների պատճառով, ինչպես նաև գյուղատնտեսության մեջ թունաքիմիկատների կիրառման պատճառով։ Գայանեն նշում է, որ շատ հաճախակի են դարձել մեղուների թունավորման դեպքերը:

«Ֆերմերները մեղվանոցների հարևանությամբ գտնվող իրենց այգու ծառերը պատվաստելուց կամ թունաքիմիկատներ կիրառելուց առաջ, ըստ օրենքի, պարտավոր են նախապես տեղեկացնել մեղվաբույծներին։ Սակայն, մեծ հաշվով, ոչ ոք չի հետևում օրենքին։ Բայց նունիսկ անկախ օրենքի պահանջից, մարդիկ պետք է հասկանան, որ մեղուն բոլորինս է, որպես գլխավոր փոշոտիչ՝ մեղվի ուսերին է դրված մոլորակի պահպանությունը, և այդ պատասխանատվությունը պետք է զգանք բոլորս»,-ասում է մեղվաբույծը։

Գայանեն գտնում է, որ պետք է ստեղծել մեղվաբուծական համայնք՝ այնպիսի միջավայր, որտեղ հնարավոր կլինի աշխատանքային պայմաններում հավաքվել, փորձի փոխանակում և քննարկումներ իրականացնել:

Թերևս անհնար է հաջողության հասնել առանց ճանապարհին սայթաքելու և սխալվելու, իսկ այս դեպքում անչափ կարևոր է ընտանիքի անդամների և  մտերիմների աջակցությունը:

Գայանեն պատմում է, որ չնայած, ընտանիքը դեմ է եղել մեղվաբուծությամբ զբաղվելու իր որոշմանը, բայց չի  խանգարել, նույնիսկ եթե դեմ են եղել բիզնեսում նրա որևէ նախաձեռնութանը, չեն խանգարել, հնարավորություն են տվել լինելու իր կայացրած որոշման տերը, համար մեկ պատասխանատուն:

Ասում է՝ մայրը, որը սկզբում դեմ էր իր որոշմանը, տեսնելով իր հաջողությունները, հիմա արդեն երբեմն ներգրավվում է մեղվաբուծական գործում:

Երիտասարդ գործարար կինը հիմա արդեն իր կազմակերպության միջոցով փորձում է նպաստել իր համայնքի ու ոլորտի զարգացմանը՝  Սպիտակում անվճար մեղվաբուծական դասընթացներ է կազմակերպում, որտեղ  փորձառու մեղվաբույծ-մասնագետներն են փորձով կիսվում, դեպի Սպիտակ մեղվազբոսաշրջային այցեր է կազմակերպում, ասում է՝ մեծ թվով զբոսաշրջիկներ են գալիս, ինչի շնորհիվ համայնքն է՛լ ավելի ճանաչելի է դառնում։

Համայնքի զարգացմանն ուղղված ևս մեկ քայլ էլ տեղացի մեղվաբույծներից մթերված մեղվամթերքի վաճառքն է:

Գայանեի հիմնած ընկերությունը համագործակցում է նաև միջազգային մի քանի կազմակերպությունների հետ, քիչ չեն նաև այն դոնոր-կազմակերպությունները, ասում է ՝ «մենակ մարդը ոչնչի չի հասնում, եթե ուզում ես մի լավ բան անել, անպայման պետք է համագործակցությամբ անես»:

Նրա նպատակներից է մեղվաբուծութունը գյուղատնտեսությունում առաջնային ճյուղ դարձնելը՝ զուգահեռաբար ոլորտում ներգրավելով գյուղական երիտասարդությանը: Ասում է՝ եթե նախկինում մեղվաբուծությունը «թոշակառուի» գործ էր, այսօր այն բավականին գրավիչ է նաև երիտասարդների շրջանում։

Երիտասարդ գործարարն ասում է՝ մեղվաբուծությամբ կարող ես նաև ինքդ քեզ բացահայտել․«Մայր մեղուներին փոխելիս՝ փեթակի արդյունավետությունը բարձրացնելու համար պետք է ծերացած մայրերին հեռացնել փեթակից, նրանց փոխարնել նորերով: Դա առաջին անգամ փորձեցի ինքնուրույն անել, և հենց այդ ժամանակ էլ բացահայտեցի, որ այնքան եմ սիրում և հարգում մայր մեղվին, որ ի վիճակի չեմ սատկացնել անգամ ծերացած մեղուներին, նրանց նայել որպես արտադրական պրոդուկտ: Բայց երբ փեթակից հեռացրեցի ծերացած մայրերին՝ մեղքի մեծ զգացում ապրեցի: Հաջորդ առավոտ նոր մայրերին փեթակ տեղափոխելու ժամանակ նկատեցի, որ «հին» մայրերը, որոնք ի վիճակի չէին թռչել, ձվարկող մայր մեղուն ծանր է, անհասկանալի պայմաններում վերադարձել էին ընտանիք»:

Ասում է՝ այս դեպքը Գայանեյի համար ոգևորող է եղել․«Այն կամքի ուժը, որը կրում են իրենց մեջ մայր մեղուները․․․ Գուցե այլ մեղվաբույծների մոտ իմ այս պահվածքը «աննորմալության» հասնող էմոցիոնալ ինչ-որ երևույթ թվա, բայց ինձ համար մայր-մեղուն սրբության նման մի բան է։ Մեղուներից պետք է սովորենք բոլորս: Երբ ունես նպատակ, վստահ քայլիր դեպի այն՝ անտեսելով ճանապարհին հանդիպող մեծ ու փոքր դժվարությունները։ Աշխատիր, ստեղծիր և առաջ գնա, որքան էլ ճանապարհը քեզ դժվար կթվա»:

Նիկոլ Մարգարյան